Kayısıda Makineli Hasat
Bildiğiniz gibi dünyada her yıl ortalama 4 milyon ton kayısı üretilmektedir. Bu üretimin %20 kadarı yani 800 bin ton kadarı Türkiye tarafından üretilmektedir. Türkiye’de gerçekleştirilen bu üretimin %70 kadarı da Malatya ve yöresinde elde edilmektedir. Bu da dünya kayısı üretiminin yaklaşık %15’inin Malatya ve yöresinde üretildiği anlamına gelir. Diğer taraftan ülkemizde sayısı 20 milyona yaklaşan kayısı ağaçlarının büyük çoğunluğu hala geleneksel yöntemlerle hasat edilmektedir. Ya da en azından yakın zamana kadar böyleydi. Geleneksel yöntemde hasat dallara tekme ile vurmak ya da sırıklarla çırpmak suretiyle yapılmaktadır. Taktir edersiniz ki bu tarz hasat, çok yorucu ve zaman alıcı olmakta, işçilik ihtiyacı artmakta, hasadın yapılması gecikmekte ve ayrıca büyük oranda ürün zedelenmesine yol açmaktadır. Kayısı hasadındaki bu zorluk ve olumsuzlukları ortadan kaldırmak ve etkin bir hasat gerçekleştirmek için makineli hasat uygulaması büyük önem arz etmektedir. Hem kayısı yetiştiriciliği yapan bir çiftçi ailenin çocuğu olarak bu sorunu yakından bildiğim için hem de tarım makineleri konusunda çalıştığım için doktora konusu olarak bu konuyu seçtik ve bu konu üzerinde onlarca araştırma yaptık. Bu çalışmalarda birçok hasat makinesi kullandık ve kullandığımız her makine ile ilgili optimum yani ideal hasat parametrelerini belirlemeye çalıştık ve elde ettiğimiz sonuçları yurt içi ve yurt dışında çok sayıda bilimsel dergide makale olarak yayımladık, ayrıca birçok sempozyumda bildiri olarak sunduk. Denediğimiz makinelerden biri ülkemizde daha çok zeytin hasadında kullanılan el silkeleyiciydi. Bu araştırmayı Ankara Üniversitesinden hemşerimiz Prof. Dr. Metin Güner ile birlikte gerçekleştirdik. Boyuna asılarak çalıştırılan el silkeleyiciyi kayısı hasadında kullandık ve yaptığımız denemelerde 60 mm genlik ve 20 Hertz frekansla gerçekleştirilen hasatta dal bazında %100 hasat oranına ulaştık. Saatlik 1,4 litre yakıt tüketimine sahip olan bu makineyle iş başarısının geleneksel yönteme göre %50 oranında arttığı sonucuna ulaştık. Bu makine küçük boyutlu ağaçlar için daha uygundur. Mevcut durumda Malatya ve yöresindeki kayısı ağaçları genellikle büyük ağaçlardan oluştuğu için bu makinenin kullanımı şimdilik yaygın olmayacaktır. Ancak önümüzdeki yıllarda daha küçük boyutta şekillendirilmiş ağaçlar çoğaldıkça ya da bodur ve yarı bodur ağaçlar yaygınlaştıkça bu makine büyük bir kullanım potansiyeline sahip olacaktır. Kayısı hasadında kullanım imkanlarını araştırdığımız bir diğer makine kablolu silkeleyicidir. Kuyruk milinden üretilen dönü hareketinin çelik bir halat yardımıyla makineye iletilmesi ilkesine göre çalışan kablolu silkeleyiciyle yaptığımız onlarca deneme sonunda 50 mm genlik ve 8 Hertz frekansta en yüksek hasat oranına ulaştık ve bu makine ile Hacıhaliloğlu kayısı çeşidinde %98, Çataloğlu kayısı çeşidinde ise %99 hasat oranı elde ettik. Denemelerini yaptığımız diğer bir hasat makinesi ise eksantrik silkeleyicidir. Malatya Sanayiinde imal ettirdiğimiz bir eksantrik silkeleyici ile yapılan çok sayıdaki denemede 40 mm genlik ve 15 Hertz frekansta en yüksek hasat oranına ulaştık ve Hacıhaliloğlu kayısı çeşidinde %99, Çataloğlu kayısı çeşidinde ise %100 hasat gerçekleştirdik. Bu son iki hasat makinesi Selçuk Üniversitesinden Prof. Dr. Fikret Demir’in danışmanlığında gerçekleştiğim doktora çalışmam kapsamında yapılmış çalışmalardır. Son olarak Ankara Organize Sanayiinde imal ettirdiğimiz bir atalet kütleli dal silkeleyiciyi denedik ve bu makineyle 40 mmm genlik ve 15 Hertz frekansta %100 oranında hasat gerçekleştirdik. Bütün bu hasat makineleriyle yapılan hasat çalışmalarında en uygun silkeleme süresini 5 saniye olarak bulduk. Az önce bahsettiğim son çalışmayı, Ankara Üniversitesi öğretim üyelerinden üçü de profesör olan Doğan Erdoğan, Metin Güner ve Ergin Dursun ile birlikte yaptık. Metin Bey ile Ergin Beyler hemşerimiz olurlar aynı zamanda. Ayrıca bu çalışmalar sırasında kayısı hasadında farklı tip tutma platformlarının kullanım imkanları da araştırdık ve bu kapsamda çift kanatlı açılır-kapanır tip tutma platformunun kayısıda zedelenmeyi %78 oranında azalttığını belirledik. Bütün bu çalışmaların yanı sıra Selçuk Üniversitesinden Prof. Dr. Haydar Hacıseferoğulları ve Turgut Özal Üniversitesinden hemşerimiz Prof. Dr. Bayram Murat Asma ile de birçok ortak çalışma yaptık ve sonuçlarını yayınladık. Bütün bu çalışmalar ve sonuçları Malatya yöresinde yetiştirilen kayısılarda makineli hasadın mümkün ve uygulanabilir olduğunu göstermiş oldu. Nitekim son yıllarda ilimizde, ilk denemeleri 1990’lı yıllarda tarafımızdan yapılan ve en basit mekanik sistemlerden biri olan kablolu silkeleyici günümüzde üreticilerimiz tarafından yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Diğer sistemlerin de yaygınlaşmasını temenni ediyor, tüm üreticilerimize hayırlı ve bol kazançlı bir sezon diliyorum. Selam ve muhabbetle…
Tüm Hakları Prof.Dr.İbrahim GEZER | Kişisel WEB Sitesi sitesine aittir. Lütfen kaynak göstermeden kullanmayınız. Bu içerik 19.07.2022 09:49:00 tarihinden itibaren 434 defa okunmuştur.